حسن صانعی پور –

ایران در جام‌های گذشته

کارنامه تیم ملی در پنج دوره حضور در جام جهانی با توجه به رنکینگ جهانی، تقریبا مورد انتظار بوده است. ایران در هیچ یک از ادوار حضورش در این آوردگاه بازنده مطلق نبوده و حتی در چند مسابقه حساس، عملکرد مناسبی را از خود به جا گذاشته است. تیم ملی ایران  اولین حضور خود را در 1978 آرژانتین تجربه کرد و بازیکنانی چون علی پروین، ناصر حجازی و ایرج دانایی فرد را به عنوان ستاره در ترکیب خود داشت و می‌توان حسن روشن، حسن نظری و محمد صادقی را از تاثیرگذارترین بازیکنان این دوره بدانیم و غفور جهانی مهاجم ملوان نیز با ارایه بازی‌های زیبا خود را در سطح اول فوتبال جهان مطرح کرد. حضور دوباره و با وقفه ایران در فرانسه نود هشت با بازیکنانی چون علی دایی، مهدی مهدوی کیا، خداداد عزیزی و احمد رضا عابدزاده که به شکست تیم آمریکا منجر شد، فوتبال ایران را بیشتر به جهانیان معرفی کرد و ستاره نوظهوری چون مهدی پاشازاده  و علیرضا منصوریان از دل همین جام جهانی راهی فوتبال اروپا شدند. در جام جهانی 2006 آلمان علیرغم کسب نتایج نامناسب، جواد نکونام، علی کریمی و رحمان رضایی راهی اروپا شدند و فوتبال ایران در برزیل و روسیه با حضور با تجربه‌هایی چون جواد نکونام، آندرانیک تیموریان و درخشش رضا قوچانی نژاد،  مسعود شجاعی، سعید عزت الهی، علیرضا بیراوند و اشکان دژاگه  و با رهبری کارلوس کی‌روش، فصل جدیدی را برای خود رقم زد. نشانه این پیشرفت را می توان در حضور حداکثری بازیکنان ایران در لیگ کشورهای اروپایی و دیگر کشورها تفسیر کرد.

لژیونرها و انگیزه‌های متفاوت

درخشش خیره کننده مهدی طارمی در پورتو پرتغال و بازی‌های بی نقص علیرضا جهانبخش و سردار آزمون در باشگاه‌ها خود و طرح این موضوع که درخشش دوباره آنان در آوردگاه جهانی، شرایط آنان را در ترانسفر مارکت بالا برده و در سبد خرید باشگاه‌های بزرگتری قرار خواهند گرفت، تبدیل به انگیزه مضاعفی برای  بازیکنان شاغل درفوتبال خارج از کشور شده است. با این حال اقبال سرمربی به این دست از بازیکنان نیز مزید برعلت گردیده تا لژیونرهای فوتبال ایران در هر سطح و اندازه‌ای که باشند، امیدواری بیشتر نسبت به بازیکنان داخلی داشته و این موضوع هرچند با انتقاداتی در گذشته و حال روبرو می‌باشد و گاهی باعث ورود بازیکنان کم کیفیت هم گردیده و یا موجب حضور بازیکنانی شده است که درک چندانی از فوتبال پارسی ندارند، در نهایت با تعیین خط مشی اصلی تیم ملی  از جانب سرمربی، تکلیف نهایی تیم‌ملی  را برخلاف عملکرد کادر فنی قبل مشخص کرده است.

لیگ داخلی و فقر ستاره‌ها

فوتبال ایران دچار فقر ستاره و فقر بازیکن طراز اول شده است. تعداد بازیکنانی که هر فصل به عنوان پدیده‌‌های جدید لیگ ایران معرفی می‌شوند نیز با بدترین شکل ممکن راهی فوتبال بد کیفیت کشورهای حاشیه خلیج فارس می‌شوند و از طرفی باشگاه‌های بازیکن ساز یکی پس از دیگری از چرخه فوتبال ایران خارج شده و تعداد باشگاه‌هایی که به فوتبال پایه اهمیت می‌دهند بسیار اندک می‌باشد. از چنین لیگ کم کیفیت و از چنین باشگاه‌داری تقریبا آماتوری نباید انتظار شناسایی دقیق نخبگان و پرورش آنان را داشت. گواه این  ادعا  را می‌توان در این موضوع جستجو کرد که  کارلوس کی‌روش هنوز به بازیکنانی چون روزبه چشمی و احسان حاج صفی بیشتر از بازیکنانی چون، سعید صادقی و محمد محبی اعتماد دارد.

نگاهی به چند نام آشنا

مهدی طارمی، سردار آزمون، شجاع خلیل زاده، حسین کنعانی زادگان، علیرضا جهانبخش و صادق محرمی بازیکنانی هستند که به نوعی احتمال حضور آنان در ترکیب تیم ملی بیشتر از دیگر بازیکنان می باشد. طارمی رفته رفته تفکرات آماتوری را از خود دور کرده و تبدیل به مرد اول تیم ملی در خط حمله شده است. شاید بتوان انتخاب درست باشگاه و تلاش زیاد را درمورد پیشرفت فوق‌العاده طارمی عامل اصلی دانست. سردارآزمون بد موقع دچار مصدومیت گردید. با این حال آزمون  چند هفته‌ای زیر نظر اعضای کادر فنی تیم ملی در دبی مشغول ریکاوری و پشت سر گذاشتن تمرینات اختصاصی گردیده و کی‌روش در مورد او توضیح داده است:  سردار آزمون  در مسیر درستی حرکت می‌کند و برنامه اش خوب جلو می‌رود. او روز ۲ نوامبر به فضای باشگاه خودش در آلمان باز خواهد گشت وخوشبختانه همکاری خیلی خوبی بین ما و باشگاه لورکوزن  در خصوص این بازیکن صورت گرفته است. شجاع خلیل زاده از زمانی که فوتبال خود را در خارج از کشور ادامه می‌هد آرامتر و زیرکانه تر به فوتبال می‌پردازد، همین موضوع و کم شدن حواشی در پیرامون این بازیکن باعث شد تا کارلوس‌کی‌روش حساب ویژه ای روی مدافع چالاک فوتبال ایران بازکند و چه بسا در جام جهانی نیز به تبدیل به ستاره فوتبال ایران گردد. نام کنعانی زاگان  در دوره قبل حضور کی‌روش در فوتبال ایران توسط او مطرح شد و او بعد از گذراندن یک دوره کم فروغ کوتاه مدت و با بازگشت به پرسپولیس تبدیل به مهره انکار ناپذیر فوبتال ایران در خط دفاع شد.  با این حال اعتراف کرد: دفاع ایران به توانایی‌ها و قدرت بدنی برتر حسین کنعانی‌زادگان در جام جهانی نیاز دارد. جهانبخش قبل از دعوت دوباره حاج صفی بازوبند کاپیتانی تیم ملی را  بر بازو می‌بست. فوتبال فیزیکی هلند جهانبخش را  آبدیده تر کرده و هرچند مصدومیت غیر منتظره او در بازی فاینورد و اشتورم گراتس در لیگ اروپا نگرانی های سرمربی را موجب شده بود اما طبق پیگیری‌های صورت گرفته اعلام شده است:  مصدومیت جهانبخش حاد نیست. وی پس از این آسیب دیدگی با نظر پزشکان باشگاه فاینورد دست خود را بخیه زده و  در روزهای آتی این بخیه‌ها را باز می‌کند و بدون مشکل به تمرینات تیمش بازمی‌گردد. صادق محرمی در پرسپولیس چهره شد و بازی‌های یکنواخت و نوسان پایین او در سال‌های اخیر او را به بازیکنی ایده‌آل برای جناح راست تیم ملی تبدیل کرده است.  محرمی در مسابقات مقدماتی جام جهانی و مسابقات تداکاتی تیم‌ملی  نشان داد که تبدیل به مرد اول تیم ملی در این جناح گردیده‌ است.

ستاره تیم ملی در قطر کیست

تاریخ فوتبال ایران و وضعیت تیم ملی در پنج دوره حضور در جام جهانی نشان داده است که معرفی و شناخت ستاره یا ستاره‌های  تیم ملی در این آوردگاه سخت و گاهی غیرممکن است. در واقع جو حاکم در این مسابقات ممکن است شرایط را به گونه‌ای رقم بزند که ستاره های نامی فوتبال نتوانند توانایی‌های خود را تکرار کنند. ذهنیت فوتبال ایران در حال حاضر معطوف به درخشش بازیکنانی چون طارمی است، اما شاید همانطور که مهدی پاشازاده، سهراب بختیاری زاده و امیر حسین صادقی برخلاف تصور در جام جهانی‌های گذشته تبدیل به مهره‌های ثابت و تاثیرگذار تیم ملی شده بودند، احتمالا در جام جهانی پیش رو شاهد درخشش یک یا دو بازیکن جدا از ستاره‌های مطرح شده خواهیم بود. “براستی ستاره تیم ملی در جام جهانی2022 چه کسی خواهد بود؟”