دربی و حساسیت‌ها

تعدادی از بازیکنان سرخابی در قالب تیم ملی در یک ماه اخیر شرایط مشابهی را پشت سر گذاشتند. درحقیقت هدف واحد آنان در مجموعه تیم ملی در دو هفته منتهی به دربی نود و نهم تبدیل به رقابت سنتی و حساس شده و این نکته دربی بیست و نهم آذر را حساس‌تر از هر زمانی کرده است. مربیان دو تیم نیز فرصت کافی و لازم را برای آنالیز حریف داشته و چند مسابقه دوستانه و تدارکاتی نیز بازیکنان دو تیم را در شرایط مسابقه قرار داده است.  با این پیش فرض که دربی سنتی ایران همیشه از حساسیت‌های خاص خوردار بوده است، باید به سه نکته در مورد این بازی اشاره کرد: ابتدا فاصله دو امتیاز این دو تیم در صدر جدول است که با توجه به چهار هفته باقی مانده، نتیجه دربی می‌تواند قهرمانی نیم فصل را  برای این دو تیم رقم بزند. دوم آمادگی روحی و روانی بازیکنان و مربیان استقلال و پرسپولیس خواهد بود که با توجه به رخدادادهای جام جهانی ممکن است نوسانات ناخواسته‌ای در کیفیت دو تیم ایجاد کرده باشد. و سوم قضاوت این دیدار است که با  توجه به وضعیت داوری در جام جهانی و سیستم کمک داور تلویزیونی ذهنیتی تازه به بازیکنان داده و ممکن است هر اشتباه کوچکی از جانب داور مسابقه منجر به جنجالی بزرگ شود.

هواداران و حضور در ورزشگاه

بعد از دوران کرونا، دوباره فوتبال ایران شاهد عدم حضور هواداران در ورزشگاه‌ها شده است. اوایل لیگ بیست ودوم نیز حضوربانوان فضای بهتری به فوتبال باشگاهی بخشیده بود اما شرایط به گونه‌ای پیش رفت که ادامه حضور تماشاگران در استادیوم امکان پذیر نشد. مسلما فوتبال و یا هر رشته ورزشی دیگر با حضور تماشاگر معنا پیدا کرده و شاید مهمترین فلسفه این صنعت بزرگ ایجاد شور و شعف همگانی بوده و این موضوع بررسی بیشتر در این خصوص را ضروری کرده است. باید به این نکته حساسیت‌های انتهای نیم فصل را نیز اضافه کرد که با حضور تماشاگران می‌تواند به بهترین نحو پایان یابد. در عین حال چند ورزشگاه بزرگ ایران از جمله ورزشگاه آزادی فضای مناسبی برای حضور توامان هواداران آقا و خانم داشته و حیف است که آغاز دوباره لیگ با حضور هواداران مزین نگردد.

بازیکنان و انگیزه‌ها

علی قلی زاده بازیکن اسپورتینگ شارلوا در اظهار نظری گفته است:” فکر می‌کنم از نظر انفرادی خوب بودم، هرچند متأسفانه در مجموع، می‌توانستیم بهتر عمل کنیم. در آخرین بازی برابر آمریکا چندین موقعیت را از دست دادیم. اما در کل، این اتفاق افتاد. هنوز هم فکر می‌کنم تجربه‌ای عالی بود”. قدر مسلم اینست که جام جهانی انگیزه‌های منحصر به فردی به بازیکنان ” چه بازیکنانی که در جام جهانی حاضر بودند و چه  بازیکنانی که در لیست جام جهانی حضور نداشتند” می‌دهد. اگر فوتبال را به تعبیری تقابل انگیزه‌ها بدانیم، باید فرصت و بازه زمانی روزها و ماه‌های بعد از اتمام جام جهانی را متفاوت‌تر از زمان‌های دیگر بدانیم زیرا هر دو طیف در پی اثبات لیاقت‌هایی هستند که آنان را در موقعیت‌های کاملا متفاوت قرار داده است. با این وصف باید شاهد انرژی مضاعف بازیکنانی چون مهدی قائدی، محمد محبی و سعید صادقی در دربی پایتخت باشیم و احتمالا روزهای طلایی بازیکنانی چون امید نورافکن و دیگر جا مانده‌های تیم ملی را در دیدارهای لیگ برتر فوتبال ایران حدس بزنیم.

مربیان و ذهنیت‌ها

بسیاری از سرمربیان کشورهایی که از جام جهانی حذف شدند، استعفای خود را تقدیم فدراسیون کشور مطبوعشان نمودند. بعضی عذر خواهی کردند و اندکی نیز عکس‌العملی از خود نشان ندادند. این نکته نشان از ذهنیت‌های متفاوت مربیان داشته و همین موضوع در بین مربیان لیگ ایران نیز صادق است. به خوبی بیاد داریم که برانکو با ذهنیت برتر پرسپولیس را در سال‌های پی در پی شکست ناپذیر کرده بود و فرهاد مجیدی با القای تفکرات خود فصلی بدون شکست را با قهرمانی پشت سر گذاشت. خلاف این موضوع نیز در بسیاری از موارد صادق است، همچنانکه علیرضا منصوریان هرگز در استقلال ذهنیت برنده نداشت و پرسپولیس نیز در فصل گذشته با ذهنیت نامناسب سرمربی خود جام را تقدیم حریف سنتی کرد. با این حال باید گفت نقش مربیان و انگیزه‌های آنان در تیم‌ها انکار ناپذیر بوده و شدت و ضعف آن می تواند در رده بندی تیم‌ها موثر باشد.

فدراسیون و مشکلات

متولی ارشد فوتبال در هر کشوری فدراسیون این رشته است. میزان موفقیت فوتبال نیز تناسبی تنگاتنگ با عملکرد فدراسیون دارد. مگر می‌شود با حضور مدیران ضعیف نتایج قوی را بدست آورد.؟ فدراسیون فوتبال ایران به دلایل عدیده قادر نیست مشکلات موجود در فوتبال را مرتفع سازد و ریشه و این موضوع در سیاست نامناسبی که در ورزش ایران و به خصوص فوتبال حاکم می‌باشد، نهفته است. فوتبال ایران از مقوله‌های چون فقدان زمین تمرین، فقدان آموزش‌های لازم، فقدان مدیران متخصص، فقدان زیرساخت‌های ضروری و فقدان اندیشه درست رنج برده و در این اوضاع مشکلات این رشته یا دیده نمی‌شود و یا اراده و توانی برای حل آن وجود ندارد. اوج این بی هنری را باید در وضعیت دو باشگاه سرخابی مشاهده کنیم که به خیالی خام می خواهند خصوصی و مستقل شوند.

داوری و انتقادات

مشاهده شد که علیرضا فغانی به علت اشتباهی کوچک در لیست خروج داوران جام جهانی قرار گرفت. فیفا به این نتیجه رسیده است که باید آرامش بر فضای فوتبال حاکم شود و در این راه سعی گردیده از همه امکانات برای ایجاد این آرامش بهره گرفته شود. با این وصف داوری در مسابقات لیگ که تمام امتیازات آن حساس و تاثیر گذار بوده محتاج به قضاوت‌های کم نقص و البته با تمرکز بیشتر می‌باشد. در نقطه مقابل انتقادات فراوانی بر نحوه قضاوت داوران در تمامی لیگ‌های در حال برگزاری فوتبال ایران وارد شده و این موضوع در لیگ برتر ایران حساسیت‌های خاص و ویژه خود را داراست. نبود “وار” و اشتباهات ریز و درشت اما تاثیرگذاری داوران که بیشتر حاصل عدم آمادگی آنان به لحاظ روحی و بدنی است و حرف و حدیث‌هایی که گاه در مورد تمایلات آنان به رنگ و تیم خاص “درست یا نادرست” مطرح می‌شود، لزوم بازنگری در سیاست‌های موجود در کمیته داوران و ارکان آن را بیشتر کرده است. با این حال با حضور هدایت ممبینی به عنوان دبیر کل فدراسیون فوتبال ایران و با توجه اینکه وی از داوران نسل طلایی ایران بوده، امید است که مشکلات و معضلات این مقوله حساس کمتر گردیده و فوتبال ایران در ادامه لیگ شاهد قضاوت‌های متفاوت‌تر از گذشته باشد.

باشگاه‌ها و ادامه لیگ

جدول لیگ تا پایان هفته یازدهم حکایت از این دارد که چهار تیم پرسپولیس، استقلال، گل‌گهر سیرجان و سپاهان داعیه قهرمانی دارند. تیم‌های چون: آلومینیوم، نساجی مازندران و تراکتور تبریز و حتی مس رفسنجان و ذوب‌آهن قادر هستند سهمیه آسیایی بگیرند. در این بین وضعیت فولاد که تنها نماینده ایران در مسابقات لیگ قهرمانان آسیاست، نگران کننده بوده و جایگاه دهم جدول با  توجه به امکانات نسبتا مناسب و بازیکنان و مربیان این تیم در خور شان نماینده خوزستان نیست. در انتهای جدول نیز وضعیت صنعت نفت آبادان، ملوان بندرانزلی، نفت مسجد سلیمان و مس کرمان بحرانی است. آنچه احتمالا در ادامه لیگ بیشتر از هر چیز خودنمایی خواهد کرد، با توجه به وقفه طولانی بعد از هفته یازدهم، تغییرات ناخواسته است که شاید مربع قهرمانی را تغییر داده و جابجایی‌های زیادی در جدول ایجاد کند. دربی پایتخت و کرمان، مصاف سپاهان با ملوان در حال سقوط، فاصله چهار امتیازی بین تیم‌های رده دوازدهم تا پنجم و توانمندی‌هایی که به لحاظ طولانی شدن تعطیلات، ناشناخته تر از اول فصل شده است، آغاز دوباره لیگ را هیجان انگیزتر و غیر قابل پیشبینی کرده است.

تاثیرات جام جهانی در کیفیت لیگ

جام جهانی فرصتی بود تا بهترین‎‌های دنیا گرد هم بیایند و کارناوال تکنیک و تاکتیک براه بیاندازند. برزیل با تمام ستاره‌هایش محکوم به حذف می‌شود و انگلیس مغرور از رسیدن به جمع چهار تیم پایانی محروم می‌گردد و اسپانیا قادر نیست از پسِ حریف آفریقایی خود برآمده و در این بین چند کشور مثل ژاپن، کره جنوبی و مراکش با ارایه بازی‌های دور از انتظار قلمروی فوتبال را از سیطره قدرت‌های سنتی بیرون آوردند. جام جهانی نشان داد که نه تاکتیک و نه تکنیک و نه پیشینه پر افتخار می‌تواند تضمین موفقیت باشد  و نه کشورهای ضعیف‌تر نباید ناامید از قهرمانی و موفقیت باشند. این پیام مسلما به لیگ‌های داخلی به خصوص لیگ پر از استعداد ایران مخابره شده و شاید ستاره های جوان فوتبال ایران خود را برای جام ملت‌های سال آینده به رخ مربیان بکشند.

تیم ملی و لیگ

تیم ملی ایران در آوردگاه بیست و دوم جهانی، پُر نوسان ظاهر شد. بخشی از این نوسان به سرمربی تیم ملی برمی‌گردد و بخش بزرگ آن به وضعیت فوتبال ایران منسوب است. در حقیقت نوسان دیده شده همان شرایط پر از التهاب لیگی است که نکات منفی آن از نکات مثبتش بیشتر بوده و در این وضعیت نباید از تیم ملی انتظار معجزه داشت. تیم ملی و لیگ جاده دوطرفه‌ای است که به یکدیگر نیرو داده و از یکدیگر تاثیر می‌پذیرند. در حقیقت تیم ملی قوی و کارآمد از دل لیگی پویا و منظم بیرون خواهد آمد. موضوعی که در فوتبال ایران محلی از اعراب نداشته و شاید همین موضوع از مواردی باشد که مربیانی چون کی‌روش به بازیکنان شاغل در لیگ‌های خارجی بیشتر از بازیکنان داخلی اعتماد دارند.

قهرمان نیم فصل را حدس بزن

هرچند قهرمانی نیم فصل تضمین کننده قهرمانی انتهای فصل نخواهد بود اما رده بندی تیم‌ها را تا حدود زیادی مشخص می‌نماید. باید دید در فاصله چهار هفته انتهایی لیگ بیست و دوم که احتمالا بدون وقفه به هفته شانزدهم و شورع نیم فصل دوم منتهی می‌گردد، کدام تیم قادر خواهد بود امتیازات لازم را برای قهرمانی نیم فصل بدست بیاورد. مسلما دربی سرخابی‌ها بخشی از این معادله چند مجهولی را حل کرده و سپاهان و گل‌گهر نیز بسیار امیدوارند که فاصله اندک تا صدر را جبران نمایند. فولاد تمرکزش را به لیگ قهرمانان جلب کرده و تیم‌هایی چون مس رفسنجان و تراکتور نیز نیم نگاهی به صدر جدول دارند. “با این اوصاف قهرمان نیم فصل چه تیمی خواهد بود؟.”