هشت اوت ۲۰۱۴ نیروهای آمریکایی پس از خروج موقت از عراق در سال 2011، دوباره به بهانه مقابله با گروه تروریستی داعش که خودشان سازمان دهی و ایجاد کرده بودند، مستقیما تعدادی از مواضع داعش را بمباران کردند و با تشکیل ائتلافی متشکل از کشورهای غربی و دنباله روهای خود، باری دیگر به عراق بازگشت و نیروهای نظامی خود را آنجا مستقر کرد و از آن زمان تا به امروز همچنان به حضور خود ادامه می دهند.

سه روز از شروع سال ۲۰۲۰ گذشته بود که آمریکا و متحدانش حادثه‌ای را در عراق رغم زدند که به گفته سیاستمداران جهان بزرگ‌ترین حادثه‌ای بود که در ۱۰۰ سال گذشته در غرب آسیا رخ داده است. ۳ ژانویه ۲۰۲۰ پهپادهای نظامیان تروریست آمریکا خودروی حامل سپهبد «قاسم سلیمانی» و «ابومهدی المهندس» را در نزدیکی فرودگاه بغداد هدف قرار داده و سرداران مبارزه با تروریسم را به شهادت رساندند. به دنبال این اتفاق، پارلمان عراق به ریاست «محمد الحلبوسی» قانونی را تصویب کرد که به موجب آن تمامی نظامیان تروریست آمریکا که تعدادشان به پنج هزار نفر می‌رسید، باید خاک این کشور را ترک کنند. دولت عراق به ریاست مصطفی الکاظمی نیز سال جاری و در راستای اجرای این قانون پارلمان با دولت آمریکا توافق کردند که تا پایان سال ۲۰۲۱ تمام نیروهای خارجی از این کشور خارج شوند.

اما اکنون که به پایان سال ۲۰۲۱ رسیده ایم، به نظر نمی رسد آمریکا برای خروج کامل نیروهای نظامی خود از عراق تصیمی جدی داشته باشد و علی رغم هشدار گروه های مقاومت، این نیروها همچنان تحت بهانه های مختلف در عراق حضور دارند. به منظور بررسی آخرین تحولات مربوط به خروج نیروهای آمریکایی از عراق، با «زین العابدین الموسوی» رئیس دفتر الحشدالشعبی در استان کرکوک، «صفاء الاعسم» کارشناس نظامی عراق و «عمار کیهه» عضو شورای شهر کرکوک گفتگو کرده ایم که در ادامه جزئیات آن را می خوانیم:

سوال: نزدیک دو سال از تصویب قانون اخراج نیروهای آمریکایی در پارلمان عراق گذشته، اما آمریکایی ها برای اجرای آن جدی نیستند؛ آیا پارلمان قانون خود را فراموش کرده است؟

صفاء الاعسم: وقتی که نیروهای آمریکایی در سال ۲۰۱۴ وارد عراق شدند،  براساس توافق صورت گرفته بین فرمانده کل نیروهای مسلح عراق و ائتلاف بین المللی بود و پارلمان نقشی در امضای این توافق یا ورود این نیروها به کشور نداشت، اما پس از اقدام آمریکا در ترور فرماندهان مقاومت پارلمان عراق حضور نیروهای آمریکایی را ناقض حاکمیت کشور و تهدید علیه امنیت آن برشمرد و قانون خروج این نیروها را تصویب کرد که اجرای آن برعهده دولت است نه خود پارلمان.

عمار کیهه: پارلمان یک طرف اجرایی نیست؛ بلکه یک طرف قانونگذار است که قوانین و دستورات را تصویب می کند و حکومت مرکزی است که باید آن را اجرا کند.

زین العابدین الموسوی: خیر، پارلمان قانونی که خود تصویب کرده را فراموش نمی کند و پیگیر اخراج نیروهای آمریکایی خواهد بود، اما اجرای این قانون برعهده دولت است.

 سوال: به نظر شما آیا خروج نیروهای آمریکایی در مهلت مقرر محقق شده است؟

صفاء الاعسم: به هیچ وجه خروجی قطعی و نهائی برای نیروهای آمریکایی از عراق وجود نخواهد داشت؛ پایگاه های بزرگی مانند پایگاه عین الاسد، پایگاه الحریر و … در عراق وجود دارند که به طور کلی در اختیار آمریکاست و نیروهای مسلح عراق هیچ مداخله ای در آن ندارند. از طرف دیگر تعداد کلی نیروهای آمریکایی موجود در عراق اساسا مشخص نیست و پایگاه هایی در اختیار آنها وجود دارد که حتی مقامات عالیرتبه عراق هم اجازه ورود به آن را ندارند؛ در نتیجه خروج نیروهای آمریکایی که مهلت آن به پایان رسیده، محقق نشده و اخباری که در این مورد منتشر می شود، محل تردید است. نیروهای آمریکایی زیادی وجود دارند که در سفارت آمریکا هستند و هیچکس بر آنها نیز اشرافی ندارد. به نظر من خروج نیروهای آمریکایی با تاخیر خواهد بود و در واقع پایان حضور نیروهای خارجی در عراق موضوع ساده ای نیست و ماجراها در پیش خواهد بود.

عمار کیهه: نیروهای آمریکایی خروج خود از عراق را شروع کرده اند و طبق قانون پارلمان باید همه آنها خارج شوند؛ اما فکر نمی کنم تا این اندازه که اعلام کرده اند، خروجشان واقعی باشد و همه آنها خارج شوند.

زین العابدین الموسوی: فکر نمی کنم که نیروهای آمریکایی به هیچ وجه از عراق خارج شوند و حتی اگر اعلام شود که نیروهای آمریکایی از عراق خارج شده اند، این اعلام صوری خواهد بود و با واقعیت تطابق ندارد.

سوال: آیا حضور نیروهای آمریکایی در عراق بنیه دفاعی و نظامی این کشور را تقویت کرده است؟

صفاء الاعسم: خیر، حضور نیروهای آمریکایی در عراق آنگونه که باید اثرگذار نبوده و در حقیقت نیروهای آمریکایی برای آموزش و کمک به نیروهای عراقی جدی نبوده اند. ما همچنان در حال مقابله با عناصر تروریستی هستیم و این تأکید می کند که آمریکا حضور جدی و مؤثری در عراق نداشته است. این معقول نیست که یک ائتلاف بین المللی برای از بین بردن یک گروه تروریستی به کشوری لشکرکشی کرده باشد، پنج سال با آن جنگیده باشد و همچنان عناصر آن وجود داشته و نیروهای عراقی باید با آنها بجنگند، بلکه اگر آمریکا جدی بود باید این درگیری ها دیگر در کشور ما وجود نداشت، نه تنها نیروهای آمریکایی باعث نابودی داعش نشدند، بلکه در بسیاری از مواقع شاهد بودیم که به این گروه تروریستی کمک کرده و حتی عناصر تروریستی آن را دوباره به عراق منتقل کرده است.

عمار کیهه: وقتی خاور میانه در حالت آشفتگی قرار دارد، نیروهای آمریکایی برای مدیریت این وضعیت تجربه ای ندارند حال آنکه نیروهای عراقی این وضعیت را تجربه کرده اند و توان درک موقعیت و اداره آن را دارند.

زین العابدین الموسوی: حضور نیروهای آمریکایی در عراق برای تقویت نیروهای این کشور واقعی نیست و فقط در سطح رسانه ای برجسته شده و آموزش نیروهای ما در سطح مطلوبی نبوده است.

سوال: آیا عراق به نیروهای مستشاری آمریکا نیاز دارد؟

صفا الاعسم: تا زمانی که تسلیحات ما تسلیحاتی آمریکایی است، به مستشاران و نیروهای آموزشی نیاز داریم، ولی باید ما رویکرد تسلیحاتی خودمان را تغییر دهیم؛ بارها مشاهده کرده ایم که آمریکا همکاری لازم را به ویژه در عرصه هوایی نداشته و امروز ضعف نیروی هوایی ما واضح و روشن است. اگر آمریکا طی سال های حضور خود در عراق برای تقویت نیروهای عراقی جدی بود و تسلیحات روز را در اختیار آن می گذاشت، نبرد با تروریسم امروز تمام شده بود و دستگاه اطلاعات عراق در وضعیت بهتری قرار دشت.

عمار کیهه: در ارتباط با حضور مستشاران نظامی در عراق، باید طرف عراقی تصمیم گیرنده باشد نه اینکه طرف مقابل در مورد آن تصمیم بگیرد.

زین العابدین الموسوی: عراق به هیچ وجه به هیچ مستشار آمریکایی نیاز ندارد و ما از این موضوع استقبال نمی کنیم.

سوال: حضور بیست ساله آمریکایی ها در عراق را چگونه ارزیابی می کنید؟ آیا آنها برای عراق مفید بوده اند؟

عمار کیهه: همانگونه که توضیح دادم، حضور نیروهای آمریکایی در عراق به مفهوم بیست سال بی ثباتی در عراق است.

زین العابدین الموسوی: حضور آمریکا در عراق، به شدت مضر است؛ زیرا حضور آنها مبتنی بر تفکر اشغالگری است و عراق را تحت قیمومیت خود می دانند.